Split киноны тухай
Яг үнэндээ бол нэг сайн кино үзсэний дараа хүнд –АААН гэсэн бодол төрдөг
шдээ. Тэр аан гэсэн бодлыгоо л сийрүүлэн бичсэн бичвэрэрхүү юм уу даа.
“X-men- Days future past” гээд Х хүмүүс киноны Charles агаагын дүрийг
бүтээдэг James McAvoy (жүжигчний нэр цээжээр мэддэггүй, угаасаа шаардлагагүй
гэж үздийн хха) Split киноны турш намайг гайхшрууллаа. Ямар мундаг жүжиглэлт
вэ? Гээд л ....
Үйл явдал:
Сэтгэлзүйч доктор Карений ярианаас Kevin-ы сэтгэлзүйн байдал болон бусад дүрүүдийн
шилжилтийн утгыг гадарлаж болж байгаа юм. Хамгийн гол нь Casey гээд хар үстэй
охины гярхай байдалтай уялдаж өрнөл хэсэг явагдана. Дундуур нь явах Сasey-н
хүүхэд насны үйл явдлыг кино үзэж байхдаа нээх сайн ойлгоогүй юм. Төгсгөл
хэсэгт Casey-н авга ах нь гарч ирдэг дээ. Энэ scene бол энэ сэтгэцийн эмгэгтэй
болох хамгийн суурь шалтгааныг кинон дундуураа чимэг хэлбэрээр ойлгуулчихаж
байгаа юм.
Кино бол ерөнхийдөө kevin гэх залуугын хүүхэд насандаа авсан сэтгэлзүйн
хүнд цохилтын улмаас сэтгэлзүйн хуваагдал (DID)-тай болсон тэр нь хэрхэн илэрч
, нэг эго нь нөгөөгөө дийлж байгаа талаар гарна. Доторх хүнээ, өөрийн аль
эгогоо яаж гаргахаа мэдэж байгаа жаахан хэтрүүлэгтэй гэмээр.
1 хүний дотор 24 өөр хүн нэгэн зэрэг амьдарч, илэрхийлэгдэж байна гэдэг бас
л аймар. 24 гэж байгаа ч кинон дээр 5 6 дүр л гарна. Хэрэв би Dennis байвал Hedwig
унтаж байх ёстой. Нэг эго идэвхжихэд бусад эгогоо дарж гарч ирдэг гэсэн үг. Kevin буюу жинхэнэ төрх нь өөрийн дотоод
“хүнийг” ялан дийлж чадахгүй байсан тул эцэст нь Casey бүтэн нэрээр нь дуудахад
зориудаар намайг ал гэж хэлдэг
Энэ киног үзэж дууссаны дараа хүн бүрт л дотоод би гэж байдаг, Ямар үед
ямар зан ааш гаргах, хэний хажууд хэн болж харагдахаа би шийддэг учраас
ялгаагүйн бишүү гэж бодсон ч угтаа тийм биш юмаа. Kevin бол цэвэр did буюу
сэтгэл хуваагдах өвчинтэй хүн юм. Ийм сэтгэлзүйн эмгэгтэй хүн үргэлж гэмт хэрэг
хийдэг гэсэг судалгаа байдаг учраас албаар ийм сэтгэлзүйн аймшгийн кино хийх
санаа гараа биз
Сэтгэлзүйн хуваагдал гэдэг өвчин байдаг юм байна. Нэг хүн боловч сэтгэцийн
хувьд нэгнээсээ ангид орших өвөрмөц өвчлөл гэнэ. Хүн бага насандаа гэнэтийн
хүчирхийлэл,барьцаалагдах,тамлал зэрэг цочмог гадны хүчин зүйлийн нөлөөлөлд
удаан хугацаагаар өртсөн тохиолдолд өөрийнхөө бие махбодид харь байдлаар
хандах,тухайн үеийн гэнэтийн үйл явдал,зовлон шаналалыг мартахын тулд өөрийгөө
шал өөр хүн болсон мэтээр төсөөлөх зэрэг сэтгэлзүйн хувьд өөрийгөө тусгаарлах
үйлдлүүдийг хийдэг бөгөөд түүнээс хойш,хожим тухайн хүнд дарамт,стресс эсвэл
гэнэтийн цочмог зүйл тохиолдвол сэтгэхүйд нуугдсан тухайн үеийн айдас нь гарч
ирэн нэг хүний дотор эсрэг тэсрэг зан төлөвүүд өөрсдийгөө салан тусгаарлаж хэд
хэдэн хүнийг бий болгодог байна.Нэг хүний дотор үүссэн эдгээр эсрэг зан
төлөвтэй хүмүүс нь нэгнээ огт мэддэггүй,санадаггүй ажээ.
Сэтгэл хуваагдал өвчинтэй хүний хамгийн түгээмэл, нэртэй, алдартай түүх
байдаг юм байна. Америкийн түүхэндээ гэмт хэрэг хийсэн мөртлөө албан ёсоор ял
эдлүүлээгүй, 1975 оны Billy Milligan-ний
хүчингийн хэрэг юм.
Нэгэнт тархитай холбоотой сэтгэлзүйн эмгэгийн талаар ярьж байгаа юм чин далд ухамсарт ямар нэгэн гүн цочрол үүсэж, тэрийг автоматаар түгжсэнээр цаг хугацаа өнгөрөхийн хэрээр эмгэгтэй болж байгаа юм. Чи ямар эгогоо тэжээх нь эхлээд чиний шийдвэр байдаг тул бас хэцүү лдээ. Эхэндээ нэг нь гоцлох боловч сүүлдээ туслах эгонууд чин чамайг барьж удирдаж эхлэх гэж энгийнээр хэлэх юмуудаа. Баруун гараар бичдэг хүний туслах эго солгой байх тохиолдол бий. Өөрөө англиар ярьж чаддаггүй байхад доторх эго нь орчуулагч байгаад англи, франц, германаар чөлөөтэй ярих нь бүр ч гайхмаар. Ийм нөхцөлд тухайн “оршнолын” мөн чанарыг туслах эго гэх ганц ойлголтоор хязгаарлах нь зөв үү? Тухайн хүний өнгөрсөн насны дурсамж болоод чадвар нь сэрэхийг эсвэл тархи нь алдаатай ажиллаж, тасралтгүй шинэ танилцуулга (identity) үүсгэхийг “бие хүн хуваагдал” гэж нэрлээд байна уу? Эдгээр асуултанд хариу олох гэсэн эрмэлзэл энэхүү өвчнийг сонирхох үндэс болж, цаашлаад янз бүрийн киногоор бидний дунд ийм сэтгэлзүйн өөрчлөлттэй хүмүүс байдаг заавал хүндээр тусгаж авалгүй мэдлэгтэй мэдээлэлтэй уужуу байхыг сануулаад байх шигээ.
Цаашлаад санал болгох кино:
o fight club
o Shutter island
o Three faces of eve
o Unbreakable
PS: Split-н найруулагч нь Миний мэдэх, Sixth sense, The last airbender –г найруулсан энэтхэг гаралтай хүн байдаг юм байна. Ямар азаар Bollywood-руу хазайчаагүй буянтай хүн байгааз хаха.
